Bạn có biết, phương pháp học thông minh chiếm tới 50% sự thành công trong việc tự học Tiếng Anh giao tiếp? Không bị máy móc như học Toán, Lý, Hóa, bạn hoàn toàn có thể học một cách tự nhiên, thoải mái, không bị gò bó bởi quá nhiều sách vở, “học mà như không học”. Vậy phải làm như thế nào? Sau đây Step Up sẽ giới thiệu cho các bạn cách để tự học Tiếng Anh giao tiếp hiệu quả.
1. Tự học Tiếng Anh giao tiếp
Ngày nay, với sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ thông tin, chúng ta có thể tiếp cận với hàng trăm hàng vạn tài liệu giúp tự học Tiếng Anh giao tiếp chỉ với một cú click. Tuy nhiên giữa vô vàn nguồn thông tin khác nhau, nên bắt đầu từ đâu để xây dựng một lộ trình tự học Tiếng Anh giao tiếp hiệu quả?
Tự học Tiếng Anh giao tiếp hiệu quả
Chương 1: Học phát âm
Phát âm, phát âm, phát âm. Nghiên cứu trên 32 cao thủ khối A học tiếng Anh thì có đến 29 người chọn phát âm là thứ đầu tiên học.Hãy tưởng tượng, việc học Tiếng Anh giao tiếp cũng giống như xây một căn nhà. Muốn xây được nhà thì phải có một nền móng thật vững chắc. Bạn cần phải học phát âm đầu tiên bởi đây chính là nền tảng của việc tự học Tiếng Anh giao tiếp hiệu quả. Đã gọi là “giao tiếp” mà, cần phải phát âm sao cho thật chuẩn chứ.
Bước 1: Lựa chọn giọng điệu khi học phát âm tiếng Anh
Trên thế giới có rất nhiều nước nói Tiếng Anh, tuy nhiên có 2 giọng điệu được nhiều người học theo nhất là Anh – Anh và Anh – Mỹ. Bạn nên phân biệt rõ sự giống và khác nhau giữa 2 giọng điệu này và chọn cho mình 1 giọng để gắn bó. Nếu như bạn học mà không phân biệt sự khác nhau giữa Anh – Anh và Anh – Mỹ, sau này cách phát âm của bạn sẽ rất dễ bị “tạp” và không được hay.
Bạn có thể lựa chọn tùy theo sở thích, mong muốn của mình. Trong khi giọng Anh – Mỹ đem lại vẻ phóng khoáng, thoải mái hơn thì giọng Anh – Anh lại mang vẻ nghiêm trang, sang trọng hơn. Trong khi Anh – Mỹ xuất hiện trên rất nhiều các chương trình giải trí, các bộ phim truyền hình thì Anh – Anh xuất hiện rất nhiều trong học thuật. Mỗi giọng điệu đều có một thế mạnh riêng, do đó hãy xem xét thật kỹ và chọn cho mình ngữ điệu phù hợp nhất nhé.
Bước 2: Nắm vững 44 âm Tiếng Anh cơ bản
Trong Tiếng Anh giao tiếp có 44 âm Tiếng Anh cơ bản với cách đặt khẩu hình miệng và lưỡi khác so với Tiếng Việt. Do đó bạn cần làm quen với những âm này để có thể có một ngữ điệu giống với người bản xứ nhất. Hãy luyện tập hàng ngày cho tới khi thật thành thạo. Để hỗ trợ tốt hơn cho việc tự học, bạn có thể thử sử dụng ứng dụng hỗ trợ phát âm chuẩn tiếng Anh hoặc các video hướng dẫn phát âm Tiếng Anh trên Youtube.
44 âm Tiếng Anh cơ bản
Bước 3: Ngữ điệu trong tiếng Anh
Ngữ điệu là một phần mà người học Tiếng Anh cần phải chú ý để có thể nói được hay giống như người bản xứ. Đó là sự lên/xuống giọng khi nói và nó rất quan trọng bởi người nghe sẽ một phần dựa vào ngữ điệu để hiểu ý của bạn. Chẳng hạn như ở các câu trần thuật như “I am Sam”, bạn cần phải xuống giọng ở cuối câu. Tuy nhiên nếu lên giọng ở câu này sẽ cho thấy một sự phấn khích nhẹ và hoàn toàn không phù hợp trong các tình huống nghiêm trang, lịch sự. Do đó, bạn cần phải để ý kĩ và bắt chước ngữ điệu của người bản xứ.
Khác với Tiếng Việt, trong Tiếng Anh trọng âm là một phần không thể thiếu trong phát âm. Thứ nhất, trọng âm tạo ra sự chính xác. Chẳng hạn như từ History (Lịch sử) nếu bạn không đặt trọng âm ở âm “his” thì từ này rất dễ bị nhầm thành His Story (Câu chuyện của anh ấy). Thứ hai, việc luyện tập trọng âm chuẩn xác sẽ giúp cho giọng điệu của bạn giống với người bản xứ hơn rất nhiều.
Bước 4: Ghi âm giọng nói và so sánh với giọng mẫu chuẩn
Bạn có thể ghi âm và nghe lại chính giọng nói của mình và so sánh với giọng mẫu để tìm ra lỗi sai và những điểm cần khắc phục. Một việc tưởng chừng như nhỏ nhặt này lại có thể giúp khả năng phát âm của bạn tăng lên đáng kể đấy.
TỔNG KẾT CHƯƠNG 1: Hãy cố gắng dành thời gian cho việc học phát âm, bởi việc này sẽ hỗ trợ cho bạn rất nhiều trong cả việc học nghe và nói – hai kỹ năng chủ chốt của Tiếng Anh giao tiếp. Tuy nhiên nếu bạn không thể phát âm một cách hoàn hảo như người bản xứ thì cũng đừng ngại. Cũng giống như người Việt có người nói ngọng, nói giọng vùng miền, trong Tiếng Anh nếu bạn phát âm không chuẩn một chút thì người ta vẫn có thể hiểu và nói chuyện với bạn bình thường. Vậy nên không việc gì phải lo lắng mà hãy luôn tự tin giao tiếp với mọi người nhé.
Chương 2: Học từ vựng
Từ vựng là chìa khóa của giao tiếp. Chỉ cần có từ vựng, mọi kỹ năng khác đều trở nên dễ dàng. Vậy cần học bao nhiêu từ vựng cho giỏi? Theo thống kê của tờ Economist (2013), một người bản xứ trưởng thành biết từ 20,000 đến 35,000 từ vựng. Tuy nhiên bạn không cần phải biết 35,000 từ để giỏi Tiếng Anh. Khả năng của mỗi người không giống nhau, cho nên chẳng có con số cố định nào cho biết bạn có thành thạo ngôn ngữ này hay không cả. Thường thì trong Tiếng Anh chỉ có từ 1500 đến 3600 từ vựng thông thạo nhất. Do đó vốn từ vựng của bạn chỉ cần ở trong khoảng này là được rồi. Vậy có những phương pháp nào để học 1500 từ vựng cơ bản này?
Phương pháp 1: Flashcard
Flashcard là công cụ nhỏ gọn có thể giúp bạn học từ vựng mọi lúc, mọi nơi. Mỗi khi rảnh rỗi như giờ giải lao, khi đang chờ xe,… bạn có thể lấy tập flashcard ra và xem lại từ mới mình đã học, rất tiện lợi. Do đó, flashcard rất được ưa chuộng bởi những người học ngoại ngữ. Hiện nay, trên thị trường có 2 loại flashcard cho bạn chọn lựa: loại có từ vựng sẵn theo chủ đề và loại trắng trơn để bạn có thể tự mình viết. Ngoài ra bạn cũng có thể cân nhắc sử dụng thêm giấy nhớ.
Phương pháp 2: Học từ vựng bằng hình ảnh
Đây là phương pháp đã được rất nhiều trường học áp dụng thành công hiện nay. Hãy cố gắng tưởng tượng ra chân dung sự vật hiện tượng khi bạn học một từ mới, để mỗi khi nhắc lại từ mới đó thì chân dung này sẽ bật ra ngay trong đầu bạn.
Học Tiếng Anh bằng hình ảnh
Đây là phương pháp tự học Tiếng Anh giao tiếp cơ bản rất hiệu quả bởi hình ảnh là một ngôn ngữ chung, cho dù bạn là người Anh hay người Việt thì hình ảnh chiếc ô tô vẫn là chiếc ô tô chứ không thể nào là xe máy được. Cách học này sẽ tiết kiệm cho bạn rất nhiều thời gian để dịch (Ví dụ học từ “Car” thì sẽ nghĩ ngay đến hình ảnh chiếc ô tô thay vì phải dịch sang là “Ô tô” rồi mới hiểu ra nghĩa của từ) Ngoài ra bạn cũng sẽ luyện được phản xạ Tiếng Anh và cách tưởng tượng ra bối cảnh phục vụ cho việc tự học Tiếng Anh giao tiếp.
Phương pháp 3 : Học qua “Âm thanh tương tự” và “truyện chêm” của sách “Hack não 1500 từ vựng tiếng Anh”
Kết hợp 2 phương pháp trên và sáng tạo thêm theo cách học của người Do Thái “Âm thanh tương tự”, “Truyện chêm” kết hợp 50% hình ảnh minh họa cho từng từ sẽ giúp bạn chỉ mất 30 giây để học được một từ mới. Như vậy trung bình 1 ngày bạn sẽ học được từ 30 đến 50 từ. Cùng với ứng dụng nghe trên điện thoại để có thể nghe ngay khi học, các âm thanh của từ vựng sẽ đi vào trong tiềm thức, giúp bạn nhớ những từ mới rất lâu.
Phương pháp này dựa trên nguyên lý “Bắc cầu tạm” từ Tiếng Anh sang Tiếng Việt, sáng tạo câu chuyện dựa trên ngữ nghĩa và cách đọc của từ. Đây là một cách học mới lạ và vô cùng thú vị. Kết hợp cùng phương pháp “Truyện chêm” tạo ra các câu chuyện và tình huống độc đáo mà vẫn chuẩn văn phong giao tiếp của người bản xứ, việc học sẽ không còn khô khan và nhàm chán như trước.
Phương pháp “Âm thanh tương tự” và “Truyện chêm”
TỔNG KẾT CHƯƠNG 2: Trong tất cả các phần của lộ trình học Tiếng Anh giao tiếp cơ bản, đây là phần cần nhiều nỗ lực và sự kiên trì nhất. Tuy nhiên, “vạn sự khởi đầu nan”, chăm chỉ luyện tập đi luyện tập lại mỗi ngày sẽ hướng bạn đến thành công.
Chương 3: Luyện nghe Tiếng Anh giao tiếp
Luyện nghe Tiếng Anh giao tiếp luôn là điều khó khăn nhất đối với nhiều người Việt. Nếu như các kỹ năng khác có “đúng/sai”, “tốt/chưa tốt” thì trong kỹ năng nghe chỉ có “hiểu/không hiểu”. Với việc học ngoại ngữ, sai thì có thể sửa chứ không hiểu thì chỉ còn nước học cho bằng hiểu thì thôi. Vậy làm sao để đi từ “không hiểu” sang “hiểu” một cách bài bản nhất?
Cách học nghe Tiếng Anh giao tiếp hiệu quả
Bước 1: Lựa chọn tài liệu nghe đúng trình độ của bản thân
Với những bạn mới bắt đầu học nghe, hãy bắt đầu bằng các mẫu hội thoại ngắn, đơn giản và thuộc các chủ đề dễ học. Bởi nếu bạn lựa chọn những tài liệu quá khó sẽ dẫn đến việc nghe mà không hiểu gì. Điều này rất dễ khiến cho bạn chán nản trong việc học tập. Hãy bắt đầu nghe ở tốc độ chậm, sau đó nâng dần lên. Một lời khuyên rất hữu ích cho những người mới bắt đầu học nghe đó chính là hãy làm thật nhiều các bài tập dạng nghe – điền vào chỗ trống. Các dạng bài tập này không chỉ giúp bạn luyện nghe mà còn giúp bạn làm quen dần với các mô hình đối thoại. Tài liệu luyện nghe dành cho người mới bắt đầu các bạn có thể tìm thấy rất nhiều trên Internet.
Khi đã đạt đến trình độ cao hơn, bạn có thể lựa chọn các cuộc đối thoại dài hơn để luyện nghe. Đặc biệt ở giai đoạn này bạn đã có thể bắt đầu nghe các chương trình truyền hình, phim truyện đời thường. Đừng quên sử dụng tính năng phụ đề (subtitle) và các bản chữ (transcript) để hỗ trợ cho việc học nhé. Để có thể sử dụng chúng một cách hiệu quả nhất bạn cần:
- Nghe đoạn hội thoại 1 hoặc 2 lượt, không cần dịch mà chỉ cần cố gắng đoán ra những ý chính và bối cảnh của đoạn hội thoại.
- Nghe thêm 1 lần nữa, lần này là vừa nghe vừa đọc transcript. Bạn cũng nên cố gắng đọc nhẩm theo đoạn transcript này.
Đây là cách đã được rất nhiều “cao thủ Tiếng Anh” áp dụng thành công. Phương pháp này không chỉ giúp bạn luyện nghe mà còn luyện được khả năng phát âm của mình nữa.
Bước 2: Nghe những gì mình thích
Như đã nói ở phần đầu bài viết, nghe những gì mình thích chính là cách để bạn “học mà như không học”. Với sự phát triển vượt bậc của truyền thông ngày nay, bạn có thể dễ dàng tìm được những nguồn luyện nghe ưa thích. Chẳng hạn như các bài hát, phim ảnh, tin tức, các bloggers, người nổi tiếng,… Vậy nên nếu bạn cảm thấy mệt mỏi sau những giờ phút luyện tập căng thẳng? Bật máy lên và xem những gì mình thích ngay thôi nào.
Bước 3: Nghe mọi lúc mọi nơi
Trong một ngày, chúng ta mất rất nhiều thời gian cho những việc như: làm việc nhà, chờ đợi,… Nếu bạn chưa biết, đây lại là những khoảng thời gian cực kì thích hợp để luyện nghe Tiếng Anh. Bởi những công việc trên là thường nhật và không yêu cầu sử dụng nhiều trí não, do đó đầu óc của chúng ta thường có xu hướng “đi lạc lên mây” khi làm những công việc này. Thay vào đó bạn có thể tận dụng khoảng thời gian này để tập trung nâng cao khả năng nghe của bản thân. Tài liệu luyện giao tiếp là rất nhiều, do đó hãy cố gắng sử dụng chúng mọi lúc mọi nơi nhé.
TỔNG KẾT CHƯƠNG 3: Dù cho lúc mới bắt đầu thì rất khó, tuy nhiên khi đã quen rồi thì nghe lại là một việc vô cùng dễ dàng. Do đó đừng nản chí mà hãy tận dụng hết những lợi thế của việc học nghe nhé.
Chương 4: Luyện nói giao tiếp tiếng Anh
Hẳn nhiều bạn sẽ thắc mắc: Luyện nói với Luyện phát âm khác gì nhau? Luyện phát âm chỉ là cách bạn phát âm Tiếng Anh sao cho đúng. Còn luyện nói là cách mà bạn sử dụng Tiếng Anh để nói ra những suy nghĩ của mình, nói theo ý mình. Luyện phát âm chỉ là để phục vụ cho luyện nói. Trong lộ trình tự học Tiếng Anh giao tiếp cơ bản, luyện nói là một trong những khâu quan trọng nhất.
Nếu áp dụng đầy đủ kiến thức của các chương trên, hẳn bạn đã phải biết các mô hình hội thoại là như thế nào rồi. Việc cuối cùng là làm sao để có thể thực hành nói được như trong hội thoại? Chiếc chìa khóa giải đáp vấn đề này chính là luyện phản xạ.
Phản xạ là khi bạn nhận được một câu hỏi, bạn hiểu nó và có cách để đối đáp lại. Cách dễ dàng nhất để luyện phản xạ chính là kiếm cho mình một người bạn để cùng học. Đó là lý do vì sao tại các lớp dạy giao tiếp Tiếng Anh người ta thường ghép cặp các học viên với nhau. Việc có một người bạn để trò chuyện, trao đổi sẽ nâng cao khả năng nói của bạn lên đáng kể.
“Tán gẫu” bằng Tiếng Anh với bạn bè sẽ giúp tăng khả năng nói của bạn lên đáng kể
Vậy nếu không có ai để luyện tập thì sao? Có hai cách để bạn có thể luyện nói một cách trôi chảy:
Cách 1: Luyện nói trước gương
Nếu bạn vẫn còn ngại về khả năng phát âm Tiếng Anh của mình thì đây là một chiêu vô cùng hiệu quả. Việc nói trước gương không chỉ giúp bạn luyện nói một cách tự nhiên, mà còn giúp bạn quan sát khẩu hình miệng của mình. Từ đó bạn có thể so sánh với các video dạy phát âm để tìm ra những điểm thiếu sót trong cách phát âm của bản thân.
Cách 2: Cố gắng nói sao cho thật trôi chảy, không cần để ý ngữ pháp
Ngữ pháp là một yếu tố quan trọng trong ngôn ngữ. Tuy nhiên, trong văn nói yếu tố này lại không được đặt lên hàng đầu. Một người ăn nói lưu loát nhưng sai ngữ pháp vẫn tự nhiên và cuốn hút hơn những người đúng ngữ pháp nhưng hay nói ậm ừ. Nếu không tin, bạn hoàn toàn có thể đối chiếu với Tiếng Việt. Vậy, cách để luyện nói hợp lý nhất là: Tập làm sao để có thể nói trôi chảy trước, sau đó lắng nghe lại lời nói của mình và điều chỉnh những lỗi sai trong ngữ pháp.
TỔNG KẾT CHƯƠNG 4: Người xưa có câu: “Học ăn, học nói, học gói, học mở”. Nói là một phần rất quan trọng của việc học Tiếng Anh giao tiếp cơ bản. Ngoài việc nói làm sao cho lưu loát, hãy cố gắng “nâng trình” bằng cách mở rộng vốn từ, thực hành để cải thiện khả năng giao tiếp tiếng Anh hằng ngày.
Chương 5: Học ngữ pháp
Trong Tiếng Anh giao tiếp, điều quan trọng nhất bạn cần học là nghe, nói và phản xạ. Ngữ pháp chỉ đứng sau và bạn có thể học thêm trong lúc luyện nghe nói. Tuy nhiên, bạn không nên bỏ qua phần này bởi ngữ pháp chuẩn sẽ giúp bạn giao tiếp hệt như người bản xứ.
Ngữ pháp thể hiện trong các mẫu câu. Do đó, tốt nhất bạn nên có một quyển sổ tay để ghi chép. Ghi chép cái gì? Chẳng hạn khi bạn xem một đoạn video hội thoại và bắt gặp một câu có cấu trúc lạ, điều bạn cần làm là chép câu đấy lại. Sau khi học giao tiếp xong, bạn có thể tra cứu ngữ pháp mới đó và áp dụng bằng cách tạo các ví dụ mới của riêng mình, từ đó áp dụng vào trong Tiếng Anh giao tiếp.
TỔNG KẾT CHƯƠNG 5: Đây là một chương ngắn bởi nếu quá chăm chú vào ngữ pháp, bạn sẽ mất đi phản xạ nói tự nhiên của mình vì mỗi khi nói lại phải đối chiếu xem có đúng ngữ pháp hay không. Hãy cố gắng tiếp thu ngữ pháp một cách tự nhiên nhất, bằng cách bắt chước các câu nói của người bản xứ mà bạn nghe được, thay vì lên một công thức và học thuộc như môn Toán. Thường thì khả năng ngữ pháp của bạn sẽ tiến bộ theo các kỹ năng khác, bạn chỉ cần để ý để lời nói không bị sai quá nhiều ngữ pháp dẫn đến truyền đạt sai ý nghĩ của mình là được.
2. Phần mềm tự học Tiếng Anh giao tiếp tại nhà:
Trong phần cuối của Cẩm nang tự học tiếng Anh giao tiếp từ A-Z, Step Up sẽ giới thiệu cho các bạn một số phần mềm tự học Tiếng Anh giao tiếp tại nhà. Học qua phần mềm cũng chính là cách học phổ biến nhất hiện nay bởi sự tiện lợi và sự độc đáo, thú vị. Cùng tìm hiểu xem có những phần mềm gì nhé.
Tự học tiếng anh giao tiếp qua phần mềm
– BBC Learning English
Đây là một ứng dụng chú trọng giúp bạn phát triển kỹ năng nghe và nói. Được phát triển bởi BBC – Kênh thông tấn xã của Anh, BBC Learning English rất phù hợp với người mới bắt đầu bởi giọng đọc chậm và chuẩn âm điệu. Khi nghe các chương trình trên ứng dụng này, hãy cố gắng phát âm theo một cách giống nhất có thể, điều này sẽ giúp bạn tăng cường khả năng nói một cách rõ rệt.
– SpeakingPal English Tutor
Đây là ứng dụng luyện giao tiếp tuyệt vời mà ở đó bạn có thể “trò chuyện” với các nhân vật trong video và nhận phản hồi tức thì. Không chỉ vậy mà bạn còn có thể ghi âm và so sánh cách nói chuyện của mình với người bản xứ. Với khoảng 1000 đoạn hội thoại khác nhau ở mọi cấp độ, SpeakingPal English Tutor sẽ là ứng dụng luyện giao tiếp mà bạn không thể bỏ qua.
– English Conversation Practice
Ứng dụng này chứa hơn 200 đoạn hội thoại được chia thành nhiều chủ đề khác nhau. English Conversation Practice có nhiều tính năng hữu ích như đặt câu hỏi sau mỗi đoạn hội thoại, chức năng ghi âm giọng nói, luyện tập đối thoại,… Đây chắc chắn sẽ là một trợ thủ đắc lực giúp bạn tự học Tiếng Anh giao tiếp cơ bản.
– App Hack Não 1500 từ tiếng Anh: Đây là ứng đi kèm với sách Hack Não 1500 từ tiếng Anh. Các từ vựng được chọn lọc trong sách xuất hiện trong 80% các cuộc hội thoại giao tiếp hằng ngày. Ứng dụng tiện lợi với giọng đọc bản xứ để tăng khả năng nghe của bạn. 50 cuộc hội thoại là 50 chủ đề thông dụng nhất với người học tiếng Anh với văn phong phù hợp với văn hóa, phong tục của người Việt Nam
KẾT LUẬN: Tự học Tiếng Anh giao tiếp là một quá trình dài đòi hỏi bạn phải bỏ nhiều công sức. Có thể với những bạn khác nhau tiến độ học tập cũng sẽ khác nhau, tuy nhiên không hề có “lối tắt” nào giúp bạn học thật nhanh cả. Chỉ có cách học thông minh sẽ đem lại hiệu quả cao cho bạn. Đó chính là việc học với thật nhiều cảm xúc, vừa học vừa tưởng tượng ra bối cảnh giao tiếp. Các bạn có thể tìm mua cuốn sách “Hack não” 1500 từ Tiếng Anh để tham khảo 2 phương pháp học cực kỳ thông minh “Âm thanh tương tự” và “Truyện chêm” giúp nâng cao vốn từ vựng một cách nhanh chóng nhé.
Hung Pham Ngoc
